miniatura

Konstytucja 3 maja 1791

Uchwalona 3 maja 1791 roku na Sejmie Czteroletnim ustawa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów była pierwszą w Europie i drugą na świecie nowoczesną konstytucją. Wprowadzała w Rzeczypospolitej ustrój monarchii konstytucyjnej – zachowywała stanową strukturę społeczeństwa, ale otwierała perspektywy dalszych przekształceń systemu państwowego. Na jej podstawie przyjęto monteskiuszowski podział władz na prawodawczą, wykonawczą i sądowniczą, a także zniesiono m.in. liberum veto, konfederacje i wolną elekcję. Ograniczono znacząco demokrację szlachecką, odbierając prawo głosu i decyzji w sprawach państwa szlachcie nieposiadającej ziemi. Gwarantowano tolerancję religijną. Zgodnie z zapisami, chłopi zostali wzięci pod ochronę państwa. Ustawa rządowa zapowiadała także reformę sądownictwa. Choć Konstytucja 3 maja obowiązywała jedynie przez 14 miesięcy, była wielkim osiągnięciem narodu polskiego chcącego zachować niezależność państwową oraz zapewnić możliwość rozwoju gospodarczego i politycznego kraju.Próby przeprowadzenia reform zawartych w Konstytucji zostały zniweczone już w połowie 1792 roku przez konfederację targowicką zawiązaną w porozumieniu z carycą Rosji Katarzyną II oraz wkroczenie wojsk rosyjskich do Rzeczypospolitej. Po utracie niepodległości w 1795 roku, przez 123 lata rozbiorów, konstytucja była symbolem dążeń narodu, dokumentem przypominającym o tradycjach niepodległościowych naszego państwa.

https://www.gov.pl/web/grecja/swieto-konstytucji-3-maja